Cách tính lãi lỗ hợp đồng tương lai

(SSI.com.vn) Ký quỹ là việc bắt buộc khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh (CKPS). Theo quy định tại Việt Nam, sẽ có 3

12/08/2019

(SSI.com.vn) Ký quỹ là việc bắt buộc khi tham gia giao dịch chứng khoán phái sinh (CKPS). Theo quy định tại Việt Nam, sẽ có 3 ngưỡng cảnh báo cho nhà đầu tư về sử dụng tài sản ký quỹ và sẽ bị "margin call" khi vượt ngưỡng 100%.

Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam chính thức đi vào hoạt động với sản phẩm đầu tiên được triển khai là hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu dựa trên chỉ số cơ sở là VN30. Một trong những vấn đề quan trọng và nhiều khác biệt với giao dịch cổ phiếu (thị trường chứng khoán cơ sở) là cách thức ký quỹ trên thị trường chứng khoán phái sinh.

Trên thị trường chứng khoán cơ sở, giao dịch mua ký quỹ là sử dụng tiền vay từ CTCK (không bắt buộc) để thực hiện mua cổ phiếu. Còn ký quỹ tại thị trường CKPS là việc bắt buộc khi tham gia thị trường này. Nhà đầu tư sẽ thực hiện ký quỹ ban đầu bằng tiền hoặc tài sản (là chứng khoán cơ sở) trước khi tham gia mua bán.

Tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ = Giá trị ký quỹ yêu cầu / Giá trị tài sản ký quỹ hợp lệ

Trong đó:

Giá trị ký quỹ yêu cầu = IM + VM + SM + DM

IM (Initial margin): ký quỹ ban đầu
VM (variation margin): lỗ vị thế ròng ( = lãi/lỗ vị thế đã ghi nhận + lãi/lỗ vị thế chưa ghi nhận)
SM (spread margin): ký quỹ áp dụng cho việc ghép 02 vị thế ngược chiều của 02 sản phẩm phái sinh có cùng tài sản cơ sở (tạm thời chưa áp dụng)
DM (delivery margin): ký quỹ bổ sung khi thực hiện chuyển giao vật chất nhằm cảnh báo nhà đầu tư vị thế sắp đến hạn chuyển giao vật chất

Giá trị tài sản ký quỹ hợp lệ = tiền + giá trị chứng khoán hợp lệ

Tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ sẽ biến động thực trong giờ giao dịch khi giá CKPS trong danh mục đầu tư của khách hàng biến động.

Ví dụ:

Bước 1: Nhà đầu tư nộp tài sản ký quỹ bao gồm 240 triệu VNĐ tiền mặt và 100 triệu VNĐ giá trị cổ phiếu (đã được chiết khấu).

Để đảm bảo tỷ lệ tiền ký quỹ : chứng khoán ký quỹ = 80% : 20%, giá trị tài sản ký quỹ hợp lệ của nhà đầu tư = 240 triệu VNĐ + min(100 triệu; 25%* 240 triệu VNĐ) = 300 triệu VNĐ (bao gồm 240 triệu VNĐ tiền mặt và 60 triệu VNĐ chứng khoán).

Bước 2: Nhà đầu tư nghĩ thị trường “lên” nên quyết định thực hiện giao dịch MUA với HĐTL chỉ số VN30, đáo hạn tháng 12/2017

Mã hợp đồng	Số lượng hợp đồng	Giá thực hiện	Hệ số nhân	Tỷ lệ ký quỹ ban đầu
VN30F1712	10 (MUA)	700	100.000	10%

Bước 3: VSD kiểm tra giá trị ký quỹ ban đầu đối với giao dịch

Mã hợp đồng

Giá trị ký quỹ ban đầu (IM)

Giá trị ký quỹ yêu cầu

(IM + VM + SM + DM)

Giá trị tài sản ký quỹ thực có

VN30F1712

10 * 700 * 100.000 * 10% = 70.000.000 VNĐ

70.000.000 VNĐ

(Tại thời điểm ban đầu của giao dịch, chưa có giá trị VM)

300.000.000 VNĐ

Bước 4: VSD kiểm tra Tỷ lệ sử dụng tài sản ký quỹ đối với tài khoản giao dịch của nhà đầu tư

Bước 5a: Giả sử giá HĐTL trên chỉ số VN30 tăng

Mã hợp đồng	Số lượng hợp đồng	Giá thực hiện	Hệ số nhân	Giá thị trường	Lãi/lỗ vị thế
VN30F1712	10 (MUA)	700	100.000	710	= 10 * (710 – 700) * 100.000 = 10.000.000 VNĐ (LÃI)

Mã hợp đồng

Giá trị ký quỹ ban đầu (IM)

Lãi/lỗ vị thế (VM)

Giá trị ký quỹ yêu cầu

(IM + VM + SM + DM)

VN30F1712

10 * 710 * 100.000 * 10% = 70.000.000 VNĐ

10.000.000 VNĐ

71.000.000 VNĐ

(Thực lãi vị thế không được tính để giảm bớt nghĩa vụ ký quỹ)

Bước 5b: Giả sử giá HĐTL trên chỉ số VN30 giảm

Mã hợp đồng	Số lượng hợp đồng	Giá thực hiện	Hệ số nhân	Giá hiện tại	Lãi/lỗ vị thế
VN30F1712	10 (MUA)	700	100.000	693	= 10 * (693 – 700) * 100.000 = -7.000.000 VNĐ (LỖ)

Mã hợp đồng

Giá trị ký quỹ ban đầu (IM)

Lãi/lỗ vị thế (VM)

Giá trị ký quỹ yêu cầu

(IM + VM + SM + DM)

VN30F1712

10 * 693 * 100.000 * 10% = 69.300.000 VNĐ

-7.000.000 VNĐ

69.300.000 VNĐ + 7.000.000 VNĐ = 76.300.000 VNĐ

(Thực lỗ vị thế làm tăng nghĩa vụ ký quỹ)

Trong giao dịch chứng khoán phái sinh (CKPS), nhà đầu tư được ký quỹ tài sản dưới hai hình thức: Tiền và chứng khoán (trái phiếu Chính phủ, cổ phiếu niêm yết).

Tuy nhiên, tài sản ký quỹ bằng chứng khoán sẽ không được tính toàn bộ vào giá trị ký quỹ mà sẽ bị chiết khấu tùy theo từng loại, đồng thời phải đáp ứng yêu cầu theo quy định giá trị chứng khoán (đã chiết khấu) không được vượt quá 20% tổng giá trị tài sản ký quỹ.

Nhà đầu tư mong muốn tham gia vào thị trường chứng khoán phái sinh có thể đăng ký mở tài khoản tại: https://www.ssi.com.vn/khach-hang-ca-nhan/mo-tai-khoan hoặc Trung tâm dịch vụ khách hàng SSI - Hotline: 1900 5454 71 hoặc 0283.914.16.78 nhấn phím 19 để được hướng dẫn chi tiết (Lưu ý: NĐT cần đăng ký mở TK trước 01 ngày trước khi thực hiện giao dịch).