Báo cáo vĩ mô

Năm 2022 là một năm đầy khó khăn đối với thị trường tài chính toàn cầu khi các điều kiện tài chính thắt chặt và rủi ro địa chính trị đã tác động mạnh đến thị trường cổ phiếu, trái phiếu cũng như tiền tệ. Sang năm 2023, mặc dù thị trường đã phần nào định giá các rủi ro kể trên, phân bổ dòng vốn vào các tài sản tài chính sẽ vẫn phụ thuộc vào các yếu tố (1) động thái của Fed trong chu kỳ tăng lãi suất và (2) tốc độ Trung Quốc mở cửa cùng với triển vọng tăng trưởng.  Trạng thái tâm lý sẽ chỉ trở nên tích cực và việc giải ngân diễn ra đồng đều hơn khi các lo ngại trên được giải tỏa. Điểm tích cực về triển vọng dòng vốn vào các quỹ cổ phiếu trong năm 2023 là chu kỳ trên TTCK thường đi trước chu kỳ kinh tế. 

Nhìn chung, dòng vốn vào các quỹ cổ phiếu được kỳ vọng sẽ không có nhiều bứt phá trong thời gian tới, trừ khi việc đẩy mạnh mở cửa hơn nữa của Trung Quốc sẽ tác động tích cực đến dòng vốn vào thị trường mới nổi (EM). 

Biến động trên thị trường tiền tệ trong tuần giao dịch cuối cùng của năm không quá nhiều bất ngờ, trong bối cảnh thanh khoản hệ thống vẫn tương đối dư thừa. Xuyên suốt trong những ngày đầu tuần, mặt bằng lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm tiếp tục xu hướng giảm, với mức thấp nhất là 2,8% vào phiên giao dịch ngày thứ 5. Trạng thái này đã được đảo ngược trong ngày giao dịch cuối cùng, và kết tuần, lãi suất liên ngân hàng bật tăng về mức 5% (tăng 150 điểm cơ bản). Trên kênh hoạt động thị trường mở, NHNN tiếp tục linh hoạt kết hợp nghiệp vụ mua kỳ hạn và bán tín phiếu. Trong đó, trên kênh mua kỳ hạn, NHNN chào thầu 49 nghìn tỷ đồng (tăng gấp đôi so với tuần trước) ở kỳ hạn 7 ngày và lãi suất là 6,0%. Tổng khối lượng trúng thầu đạt 41,9 nghìn tỷ đồng trúng thầu (riêng phiên ngày thứ 6 là 17,3 nghìn tỷ). Trên kênh tín phiếu, NHNN chào thầu với kỳ hạn 7 ngày ở hầu hết các phiên, với tổng khối lượng trúng thầu đạt 124,4 nghìn tỷ đồng, lãi suất dao động từ 5,2% đến 6,0%. Kết tuần, NHNN hút ròng 37,2 nghìn tỷ đồng thông qua nghiệp vụ thị trường mở, khối lượng lưu hành trên kênh mua kỳ hạn là 62,9 nghìn tỷ và kênh tín phiếu là 124,4 nghìn tỷ.

Trong tuần trước, NHNN quay lại sử dụng kênh phát hành tín phiếu nhằm hút bớt lượng tiền ra khỏi hệ thống và đẩy mặt bằng lãi suất liên ngân hàng cao hơn, trong bối cảnh thanh khoản có phần nào dư thừa trong ngắn hạn. Trên thực tế, lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm tiếp tục giảm nhiệt và kết tuần về mức 3,5% (giảm 120 điểm cơ bản so với tuần trước đó). Mức chênh lệch giữa lãi suất VND đã thu hẹp đáng kể và thậm chí hiện tại đã ở mức âm, từ đó phần nào tạo áp lực lên tỷ giá trong thời gian qua. Các nguyên nhẫn dẫn đến thanh khoản bất ngờ dư thừa trong ngắn hạn có thể đến từ việc các NHTM đẩy mạnh chuẩn bị phần nguồn cho giai đoạn cao điểm cuối năm trong khi hoạt động tín dụng trên hệ thống chưa tích cực như kỳ vọng (trong bối cảnh lãi suất cho vay vẫn đang ở mức cao và các hoạt động trong nền kinh tế chậm lại). 

Trên kênh thị trường mở, NHNN tiếp tục hỗ trợ thanh khoản hệ thống cho dịp Tết Nguyên đán, khi tiếp tục sử dụng các hợp đồng mua kỳ hạn có kỳ hạn 91 ngày. Trong tuần qua, có 12 nghìn tỷ đồng kỳ hạn 91 ngày và 20 nghìn tỷ đồng kỳ hạn 14 ngày được phát hành, với lãi suất lần lượt là 6,4% và 6,0%. Bên cạnh đó, có tới 40 nghìn tỷ đồng tín phiếu đáo hạn và giúp NHNN bơm ròng 26,4 nghìn tỷ đồng trên kênh hoạt động thị trường mở. Khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố giảm xuống còn 69,7 nghìn tỷ VND và không còn khối lượng tín phiếu lưu hành trên thị trường.

Trạng thái thanh khoản ngắn hạn của hệ thống ngân hàng tiếp tục được điều tiết linh hoạt thông qua hoạt động thị trường mở. Bên cạnh kỳ hạn 14 ngày thường thấy (NHNN phát hành tổng cộng 28,6 nghìn tỷ đồng, trên tổng số 53 nghìn tỷ đồng chào thầu ở kỳ hạn 14 ngày và lãi suất 6%), NHNN đã phát hành thêm 9 nghìn tỷ đồng kỳ hạn 91 ngày với lãi suất phát hành từ 6,3% - 7%. Việc phát hành thêm ở kỳ hạn 91 ngày cho thấy động thái cung cấp thanh khoản hệ thống dài hạn hơn, và điều này cũng thường được quan sát thấy vào giai đoạn trước Tết Nguyên Đán. Kết tuần, NHNN bơm ròng 8,1 nghìn tỷ VND ra thị trường thông qua nghiệp vụ thị trường mở. Khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố tăng nhẹ lên 83,2 nghìn tỷ VND và khối lượng tín phiếu lưu hành trên thị trường giữ nguyên ở mức 40 nghìn tỷ đồng.

Sự giảm tốc của kinh tế toàn cầu và số lượng đơn đặt hàng mới chậm lại đã ngày càng tác động sâu rộng hơn tới hầu hết các nhóm ngành chế biến chế tạo. Các chỉ số về sản xuất, PMI hay xuất khẩu đều kém tích cực trong tháng 11. Trong đó, chỉ số sản xuất công nghiệp cho ngành chế biến chế tạo tháng 11 (IIP) chỉ tăng 4,4% so với cùng kỳ (so với mức 5,7% vào tháng 10) và chỉ số PMI lần đầu tiên kể từ tháng 8/2021 ghi nhận xuống dưới 50 điểm. Số lượng đơn đặt hàng mới, đơn hàng xuất khẩu, sản lượng, việc làm và hoạt động mua hàng đều giảm tốc, cho thấy triển vọng tăng trưởng của ngành chế biến chế tạo trong thời gian tới sẽ không mấy khả quan.

Một số yếu tố tích cực trong tháng 11 giúp dòng tiền vào các tài sản tài chính cải thiện, đặc biệt là dòng vốn vào thị trường mới nổi. Cụ thể, kỳ vọng vào lạm phát có thể đã đạt đỉnh ở Mỹ và Fed sẽ chậm dần tốc độ tăng lãi suất khiến đồng USD giảm tốc (DXY giảm 5% trong tháng 11), trong khi đó các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc đã nới lỏng một số biện pháp kiểm soát dịch và tăng cường nỗ lực tiêm chủng đã kích hoạt dòng vốn vào thị trường chứng khoán Châu Á trong tháng 11. Các quỹ cổ phiếu vào ròng nhẹ 6,5 tỷ USD, trong đó dòng vốn vào các quỹ Châu Á (ngoại trừ Nhật Bản) vào ròng 9,6 tỷ USD. Tính chung 11 tháng, phân bổ dòng tiền chủ yếu vẫn vào các quỹ cổ phiếu (+207 tỷ USD) trong khi đó các quỹ trái phiếu rút ròng 252 tỷ USD.   

Trạng thái thanh khoản ngắn hạn của hệ thống ngân hàng tiếp tục được điều tiết linh thông qua hoạt động thị trường mở. Nghiệp vụ OMO được sử dụng xuyên suốt tuần với khối lượng trúng thầu là 45,7 nghìn tỷ đồng, trên tổng số 55 nghìn tỷ đồng gọi thầu. Kỳ hạn phát hành duy trì ở ở kỳ hạn 14 ngày và lãi suất trúng thầu là 6%. Trong khi đó, NHNN không phát hành thêm tín phiếu. Kết tuần, NHNN bơm ròng 2,1 nghìn tỷ VND ra thị trường thông qua nghiệp vụ thị trường mở. Khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố tăng nhẹ lên 75 nghìn tỷ VND và khối lượng tín phiếu lưu hành trên thị trường giữ nguyên ở mức 40 nghìn tỷ đồng. Lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm dao động quanh 5,4% trong khi đó lãi suất các kỳ hạn dài trên 2 tuần được đẩy lên trên 7%, nhằm phản ánh việc Fed sẽ chuẩn bị tăng lãi suất trong kỳ họp tháng 12 sắp tới.

Các tín hiệu kỹ thuật cũng cho góc nhìn thận trọng hơn về diễn biến thị trường trong tháng 12, cụ thể khu vực 1.100 điểm sẽ đóng vai trò xác nhận diễn biến tiếp theo của VNIndex. Nếu chinh phục thành công vùng cản 1.100 điểm, đà hồi phục trên VNIndex được kỳ vọng mở rộng lên vùng 1.125 - 1.135 điểm. Trường hợp lực cung gia tăng mạnh từ vùng cản này, VNIndex có thể sẽ điều chỉnh trở lại với vùng hỗ trợ đầu tiên là vùng 1.070 - 1.050 điểm.

Chúng tôi đề xuất cơ hội đầu tư khi điều chỉnh về vùng giá thấp với PHR, FPT, QTP, PVT, đây là nhóm cổ phiếu có triển vọng nhờ đảm bảo được các yếu tố như tăng trưởng LN trong quý cuối năm, định giá hấp dẫn, tỷ suất cổ tức cao. Ngoài ra, PLX cũng là một cổ phiếu đáng để cân nhắc khi LN 2022 dự báo đã chạm đáy và phục hồi mạnh trở lại từ năm 2023.

Trạng thái thanh khoản ngắn hạn của hệ thống ngân hàng tiếp tục được điều tiết linh hoạt thông qua hoạt động thị trường mở. Nghiệp vụ OMO vẫn được sử dụng xuyên suốt tuần với khối lượng trúng thầu là 29,4 nghìn tỷ đồng, trên tổng số 35 nghìn tỷ đồng gọi thầu. Kỳ hạn phát hành duy trì ở ở kỳ hạn 14 ngày và lãi suất trúng thầu là 6%. Trong khi đó, NHNN không phát hành thêm tín phiếu. Kết tuần, NHNN bơm ròng 6,4 nghìn tỷ VND ra thị trường thông qua nghiệp vụ thị trường mở. Khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố tăng nhẹ lên 72,9 nghìn tỷ VND và khối lượng tín phiếu lưu hành trên thị trường giữ nguyên ở mức 40 nghìn tỷ đồng. Lãi suất liên ngân hàng kỳ hạn qua đêm được đẩy lên gần mức 6% (tăng 50 điểm cơ bản so với tuần trước đó).

Trong tuần trước, với việc có 58 nghìn tỷ đồng đáo hạn trong tuần trước, nghiệp vụ OMO vẫn được sử dụng xuyên suốt tuần với tổng khối lượng phát hành mới là 43,6 nghìn tỷ đồng, kỳ hạn 14 ngày và lãi suất trúng thầu duy trì là 6%. Trong khi đó, NHNN đã quay lại phát hành tín phiếu với tổng khối lượng 40 nghìn tỷ đồng, kỳ hạn 28 ngày (dài hơn so với mức 7 ngày thường thấy trước đó). Hình thức đấu thầu cũng đã quay trở lại là đấu thầu lãi suất sau hơn 4 tuần sử dụng phương thức đấu thầu khối lượng. Lãi suất trúng thầu giảm về chỉ còn 4,5% vào phiên thứ 6 (từ mức 6% trước đó). Kết tuần, NHNN đã hút ròng gần 55 nghìn tỷ trên kênh thị trường mở. Khối lượng lưu hành trên kênh cầm cố giảm về 66 nghìn tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với mức đỉnh 106 nghìn tỷ đồng vào đầu tháng 11 trong khi đó khối lượng lưu hành trên kênh tín phiếu là 40 nghìn tỷ đồng. Nhìn chung, NHNN đang từng bước quay lại xu hướng hút ròng trên kênh thị trường mở, nhằm đẩy mặt bằng lãi suất thị trường 2 lên cao hơn so với lãi suất USD, tạo khoảng cách an toàn chuẩn bị cho cuộc họp Fed vào tháng 12 tới đây. Nhờ vậy, lãi suất liên ngân hàng đã nhích tăng sau các động thái từ NHNN, với kỳ hạn qua đêm ghi nhận ở mức 5,4%, tăng 80 điểm so với tuần trước đó. Chênh lệch giữa lãi suất VND và USD đã được cải thiện, lên mức 150 điểm cơ bản.